ژئوالکتریک

تست ژئوالکتریک یک روش مهم در علوم زمین‌شناسی و مهندسی است که به منظور بررسی ویژگی‌های زیرسطحی زمین و تعیین مقاومت الکتریکی لایه‌های مختلف خاک و سنگ استفاده می‌شود. این روش به ویژه در اکتشاف منابع آبی، تعیین عمق لایه‌های مختلف، و بررسی آلودگی‌های زیرزمینی کاربرد دارد.

روش انجام تست ژئوالکتریک

1. تجهیزات مورد نیاز

تست ژئوالکتریک معمولاً با استفاده از تجهیزات زیر انجام می‌شود:

• الکترودهای فلزی: برای تزریق جریان الکتریکی به زمین.
• دستگاه فرستنده: برای تولید جریان الکتریکی.
• دستگاه اندازه‌گیری اختلاف پتانسیل: برای ثبت ولتاژ ایجاد شده.

2. مراحل انجام آزمایش

تست ژئوالکتریک در چند مرحله انجام می‌شود:

• انتخاب محل: ابتدا محل مناسب برای آزمایش انتخاب می‌شود. این انتخاب بر اساس نقشه‌های زمین‌شناسی و نیازهای پروژه انجام می‌گیرد.
• چینش الکترودها: الکترودها به صورت خطی در زمین قرار داده می‌شوند. دو روش رایج برای چینش الکترودها شامل:
  • روش شلمبرژه: که در آن فاصله بین الکترودها ثابت است.
  • روش ونر: که در آن فواصل الکترودها متفاوت است و بیشتر بر تغییرات عمقی تمرکز دارد
    1
    3

    .

• تزریق جریان: یک جریان الکتریکی از طریق دو الکترود به زمین تزریق می‌شود و اختلاف پتانسیل بین دو الکترود دیگر اندازه‌گیری می‌شود

  .

• محاسبه مقاومت ویژه: با استفاده از فرمول زیر، مقاومت ویژه محاسبه می‌شود:
  ρa=KΔVIρa​=KIΔV​

  که در آن $\Delta V$ اختلاف پتانسیل و I جریان تزریقی است. $K$ فاکتور هندسی است که بستگی به آرایش الکترودی دارد

  .

3. پردازش داده‌ها

پس از جمع‌آوری داده‌ها، اطلاعات به نرم‌افزارهای مخصوص منتقل می‌شود تا پردازش و مدل‌سازی انجام گیرد. این مرحله شامل حذف داده‌های غیرمعتبر و تفسیر نتایج است

.

4. کاربردها

تست ژئوالکتریک در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد، از جمله:

• اکتشاف منابع آبی
• بررسی آلودگی‌های زیرزمینی
• تعیین عمق لایه‌های مختلف خاک
• ارزیابی خطرات زمین‌لغزش
• مطالعات مهندسی برای پروژه‌های ساختمانی
  1
  3

  .

این روش به دلیل هزینه نسبتاً پایین و دقت بالا، یکی از پرکاربردترین روش‌ها در مطالعات ژئوفیزیکی محسوب می‌شود.